Opublikowane w 1597 roku „Kazania sejmowe” ks. Piotra Skargi należą do arcydzieł literatury staropolskiej. Wśród kazań jest jedno szczególne . To kazanie „O miłości ku Ojczyźnie i o pierwszej chorobie Rzeczypospolitej, która jest z nieżyczliwości ku Ojczyźnie”. Ks. Skarga używa w mim wielu metafor, charakteryzujących miłość ojczyzny i chwalących patriotyzm. Przypomina politykom odpowiedzialność, która na nich ciąży. Państwa giną przez błędy ludzi, którzy nimi zarządzają. Pojawia się również porównanie Rzeczypospolitej do organizmu, męczonego chorobami: Jako ciała nasze abo wnętrznymi chorobami, abo powierzchnymi gwałtownymi przypadkami umierają, tak i królestwa mają swoje domowe choroby, dla których upadać muszą. Mają i nieprzyjacioły mocne, którzy je wojnami i rozbojem gubią. Obojej niebezpieczności zabiegać mądrzy z pomocą Bożą umieją, i lud swój dobrzy sprawce wybawiają. Na choroby domowe mają lekarstwa, a na wojny i gwałty mają rozmaite obrony. Żaden z was, Przezacni Panowie, nie jest tak prosty, aby nie baczył ciężkiej i wielkiej niemocy tego naszego Królestwa i wnętrznego, a domowego jego zachwiania; abo żeby nie uczuł mocnego nieprzyjaciela, który na głowy nasze następuje i rozbojem straszliwym nam grozi.
Ks. Skarga wylicza owe zmory, dręczące Polskę:
Pierwsza jest – nieżyczliwość ludzka ku Rzeczypospolitej i chciwość domowego łakomstwa.
Druga – niezgody i roztyrki sąsiedzkie.
Trzecia – naruszenie religiej katolickiej i przysada heretyckiej zarazy.
Czwarta – dostojności królewskiej i władzej osłabienie.
Piąta – prawa niesprawiedliwe.
Szósta – grzechy i złości jawne, które się przeciw Panu Bogu podniosły i pomsty od niego wołają
Kazanie koncentruje się na pierwszej przypadłości. Z czego wynika konieczność miłowania ojczyzny? Otóż z nakazu Boga, który zaleca umiłowanie rodziców: Jako namilejszej matki swej miłować i onej czcić nie macie, która was urodziła i wychowała, nadała, wyniosła? Bóg matkę czcić rozkazał. Przeklęty, kto zasmuca matkę swoje. A która jest pierwsza i zasłużeńsza matka jako ojczyzna, od której imię macie i wszytko, co macie, od niej jest?
Ks. Skarga odwołuje się do historii starożytnej. Rzymianie służyli swojemu krajowi z oddaniem i nie wahali się ryzykować życia dla jego dobra – a byli tylko poganami, ich patriotyzm wynikał z nakazów rozumu. Chrześcijaninowi umiłowanie ojczyzny zaleca nie tylko rozum, ale nade wszystko wskazania Przedwiecznego Boga. Tym większy wstyd powinni odczuwać chrześcijanie, którzy nie są w stanie dorównać antycznym mocarzom.
Jedne z najważniejszych słów kazania to porównanie ojczyzny do okrętu. Skarga zwraca uwagę: Ten namilszy okręt ojczyzny naszej wszytkich nas niesie, wizytko w nim mamy, co mamy. Gdy się z okrętem źle dzieje, gdy dziur jego nie zatykamy, gdy wody z niego nie wylewamy, gdy się o zatrzymanie jego nie staramy, gdy dla bezpieczności jego wszytkim, co w domu jest, nie pogardzamy: zatonie, i z nim my sami poginiemy. W tym okręcie macie syny, dzieci, żony, imienia, skarby, wszytko, w czym się kochacie. W tym tak wiele dusz jest, ile ich to królestwo i państwa przyłączone mają.
Dziś w dobie wolności , kiedy świętujemy ”100 lecie odzyskania Niepodległości naszej Ojczyzny” te słowa są ciągle aktualne, a może szczególnie aktualne. Kaznodzieja Ojczyzny który jest nam bliski, bowiem kościół nasz parafialny sto przy ul. ks. Piotra Skargi napomina do nas rodaków dobitnie ale nie zapomina o tym co najważniejsze o zawierzeniu Bogu o modlitwie za Ojczyznę. Zachęcam wszystkich do jej częstego odmawiania.
Ks. Adam Hopciaś proboszcz
Piotr Skarga Modlitwa za Ojczyznę
Boże, Rządco i Panie narodów,
z ręki i karności Twojej racz nas nie wypuszczać,
a za przyczyną Najświętszej Panny, Królowej naszej,
błogosław Ojczyźnie naszej, by Tobie zawsze wierna,
chwałę przynosiła Imieniowi Twemu
a syny swe wiodła ku szczęśliwości.
Wszechmogący wieczny Boże,
spuść nam szeroką i głęboką miłość ku braciom
i najmilszej Matce, Ojczyźnie naszej,
byśmy jej i ludowi Twemu,
swoich pożytków zapomniawszy,
mogli służyć uczciwie.
Ześlij Ducha Świętego na sługi Twoje,
rządy kraju naszego sprawujące,
by wedle woli Twojej ludem sobie powierzonym
mądrze i sprawiedliwie zdołali kierować.
Przez Chrystusa, Pana naszego. Amen